Mu buzima bwa buri munsi, gucunga neza amafaranga y’urugo ni ingenzi mu kugera ku ntego z’ubuzima, kwirinda imyenda, no kugira amahoro mu muryango. Nubwo benshi batabona akamaro ko gutegura ingengo y’imari, ni imwe mu ntwaro zikomeye zifasha mu gucunga umutungo neza. Iyi nkuru igaragaza uburyo bworoshye bwo gutegura ingengo y’imari y’urugo, uko wayubahiriza, n’akamaro kayo mu buzima bwa buri munsi.
Icya mbere ni kwandika amafaranga winjiza buri kwezi. Ibi birimo umushahara, amafaranga y’ubucuruzi, impano, cyangwa andi mafaranga yose yinjira mu rugo. Menya neza uko amafaranga yawe yinjira, igihe ayinjirira, n’aho aturuka. Ibi bifasha kumenya aho watangirira mu gutegura ingengo y’imari.
Icya kabiri ni kwandika amafaranga usohora buri kwezi. Harimo ibiribwa, amazi, amashanyarazi, ishuri, ubwisungane mu kwivuza, itumanaho, n’ibindi. Tegura urutonde rw’ibikenewe buri kwezi, utandukanya ibidashobora gusimbuzwa n’ibishobora kwihanganirwa. Ibi bifasha kumenya aho ushobora kugabanya no kwizigamira.
Icya gatatu ni gushyiraho intego z’imari. Urugero, ushobora kwiyemeza kwizigamira 10% by’amafaranga winjiza buri kwezi, cyangwa kugabanya amafaranga akoreshwa mu itumanaho. Intego zigufasha kugira icyerekezo, kwirinda gusesagura, no gutegura ahazaza hawe n’umuryango.
Icya kane ni gukoresha uburyo bwo gukurikirana ingengo y’imari ya buri munsi. Ushobora gukoresha ikaye, Excel, cyangwa applications za telefoni nka Monefy, Wallet, cyangwa Spendee. Ibi bifasha kumenya aho amafaranga yawe ajya, no gukosora aho bikenewe.
Icya gatanu ni kwigisha abo mubana uko gucunga amafaranga. Niba ufite umuryango, jya usobanurira abo mubana uko amafaranga akoreshwa, impamvu yo kwizigamira, n’akamaro ko kwirinda imyenda. Ibi bituma habaho ubufatanye mu gucunga umutungo w’urugo.
